Η έξοδος από την κρίση είναι ένα τιτάνιο έργο, θέλει ειλικρίνεια απέναντι στους πολίτες και όραμα που θα τους συστρατεύσει σε μια εθνική αποστολή, είπε η Ελληνίδα πολιτικός Αννα Διαμαντοπούλου, προσθέτοντας πως "η Ελλάδα χρειάζεται την Εθνική Ελλάδος και η Κύπρος την Εθνική Κύπρου".
Σε ομιλία της στην εκδήλωση που διοργάνωσαν ΚΕΒΕ – ΟΠΕΚ «Η κρίση ως μάθημα για το μέλλον», η κ. Διαμαντοπούλου ανέφερε ότι "για άλλη μια φορά στη μακρά ιστορία του ελληνισμού χρειάζεται αυταπάρνηση, υπέρβαση του κομματικού συμφέροντος και συνεργασία για την επίτευξη του εθνικού στόχου".
Στο τέλος της κρίσης, σημείωσε, θα πρέπει να είμαστε περήφανοι για το παρελθόν αλλά και το παρόν μας και να έχουμε περιφρουρήσει φυσικούς και ανθρώπινους πόρους για τις μελλοντικές γενιές.
Τρία χρόνια μετά την υπογραφή του Μνημονίου από την Ελλάδα, είπε, θα ήθελα να εστιάσω σε διδάγματα που προκύπτουν από τη διαχείριση της κρίσης.
"Το κυπριακό πολιτικό σύστημα μπορεί να δεχθεί δωρεάν μαθήματα πολύτιμα από τα λάθη και τις αστοχίες κυρίως των προεκλογικών περιόδων που επικρατούσε «το κεκτημένο της πλάνης». Υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Κύπρο όπως και ανάμεσα στις οικονομίες όλων των άλλων χωρών".
Είναι σαφές, σημείωσε, ότι η ελληνική κρίση επηρέασε άμεσα τις κυπριακές τράπεζες, διευκρινίζοντας ότι στην Κύπρο όπως και στην Ιρλανδία η κρίση ξεκινάει κυρίως από το τραπεζικό σύστημα.
Πέρα από την έκθεση των τραπεζών της Κύπρου σε επισφάλειες και οι ιδιαίτερες σχέσεις με τη Ρωσία, σημείωσε, υπήρξε και εμφανής επιδείνωση τα τελευταία τέσσερα χρόνια του ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης.
Αναφερόμενη σε διδάγματα και κεκτημένα από την ελληνική κρίση, είπε πως είναι σημαντικό ότι τα κύρια πολιτικά κόμματα στη Κύπρο φαίνεται να συμφωνούν στο κορμό του σχεδίου του μνημονίου και να διαφοροποιούνται αναφορικά με τη σχετική βαρύτητα των επιμέρους πολιτικών.
"Είναι σημαντικό ότι τα κόμματα ομόφωνα συμφώνησαν για το μνημόνιο, με τις όποιες αντιρρήσεις τους. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι ο κ. Αναστασιάδης ως αντιπολίτευση έκανε ακριβώς το αντίθετο απ’ ό,τι έκανε στην Ελλάδα ο κ. Σαμαράς. Επίσης, είναι σημαντικό ότι η διαπραγμάτευση κρατά πάνω από ένα εξάμηνο, χρόνος επαρκής για να επιτευχθεί δημόσια ενημέρωση και συζήτηση και πολιτική σύγκλιση", πρόσθεσε.
Η κ. Διαμαντοπούλου είπε πως η ιστορία των κρίσεων δείχνει ότι χώρες με αρραγές εσωτερικό μέτωπο είχαν πολύ πιο θετικά αποτελέσματα. Δυστυχώς αυτό, σημείωσε, δεν συνέβη στην Ελλάδα όπου η δεξιά και η αριστερά επένδυσαν στο δίλλημα «μνημόνιο – αντι-μνημόνιο» το οποίο έγινε η νέα διχαστική γραμμή για το πολιτικό σύστημα και την κοινωνία.
Βεβαίως, συνέχισε, και ο τρόπος και ο χρόνος διαπραγμάτευσης του μνημονίου στην Ελλάδα είχε διαφορετικά χαρακτηριστικά από όλες τις άλλες χώρες. Υπενθύμισε ότι όταν ξέσπασε η κρίση το 2010 και η Ελλάδα δεν είχε δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές, "καταρχήν αντικρίσαμε ένα πλήρες αδιέξοδο, μιας και όλοι επιδείκνυαν την ευρωπαϊκή συνθήκη λέγοντας ότι απαγορεύει κάθε μορφής bailout (διάσωση μας από τα κράτη μέλη της Ένωσης)" .
Σε ελάχιστο χρόνο, στις 2 Μαΐου του 2010 ενώ η χώρα βρισκόταν σε απόσταση αναπνοής από τη χρεοκοπία, ανέφερε, με τεράστια προσπάθεια του τότε Πρωθυπουργού και παρά τους περιορισμούς της Συνθήκης, δημιουργήθηκε ένας έκτακτος μηχανισμός: το "Greek Loan Facility" βάσει του οποίου χορηγήθηκε στην Ελλάδα δάνειο ύψους €110 δισ. Τα €30 δισ. από τα ΔΝΤ και τα €80 δισ. διμερή δάνεια από τα κράτη μέλη (εκπροσωπούμενα από την Επιτροπή).
Την προσωρινή αυτή λύση, συνέχισε, ακολούθησε η απόφαση στις 8 Μαΐου (2010) για τη δημιουργία (λειτουργικός από Αύγουστο 2010) ενός μονιμότερου μηχανισμού του EFSF «Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας», προικοδοτήθηκε με εγγυήσεις των Κρατών-μελών της ευρωζώνης, του επιτρέπουν να παρέχει δάνεια έως και €440 δισ.
Ένας διάδοχος μηχανισμός ο ESM ο «Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας» εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2012 με δανειοδοτική δυνατότητα έως τα €500 δισ.
Οι μηχανισμοί αυτοί παρέχουν δάνεια στα κράτη-μέλη υπό συγκεκριμένους δεσμευτικούς όρους και προγράμματα προσαρμογής που κοινώς ονομάστηκαν Μνημόνια.
Όταν η κρίση άρχισε να αγγίζει και τις άλλες χώρες από την συντηρητική Ιρλανδία (ΝΟΕ. 2010 EFSF) έως την αριστερή Κύπρο, είπε, υπήρχε πλέον η διέξοδος αυτών των ευρωπαϊκών μηχανισμών διάσωσης.
Αναφερόμενη σε βασικά λάθη του μνημονίου καθώς και στα βασικά προβλήματα εφαρμογής του, είπε πως τρία χρόνια μετά δεν πρέπει να ξεχνάμε η Ελλάδα ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα σε κρίση χρέους, με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τους μεγαλύτερους διεθνείς οικονομολόγους, να μην έχουν εμπειρία προηγούμενης διαχείρισης κρίσης χρέους, μιας χώρας που δεν είχε δικό της νόμισμα.
Το μνημόνιο, συνέχισε, έθετε στόχους που δεν ήταν ρεαλιστικοί, ως προς την ταχύτητα της δημοσιονομικής προσαρμογής και την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων.
Μελέτες στελεχών του ΔΝΤ, είπε, παραδέχτηκαν πρόσφατα πως είχαν υποτιμήσει την έκταση της ύφεσης που θα προκαλούσε η γοργή δημοσιονομική προσαρμογή που απαιτήθηκε από την Ελλάδα. Ο εκτροχιασμός των ποσοστών της ύφεσης αναιρεί στην ουσία σημαντικές προβλέψεις που αφορούν τα φορολογικά έσοδα και τις δαπάνες.
"Η θεραπεία του σοκ ίσως φέρνει αποτελέσματα σε μια εταιρεία όχι όμως σε μια χώρα. Μια χώρα δεν είναι μια εταιρεία και το σοκ πληρώνεται με ανθρώπινο πόνο. Τα κύρια θύματα του είναι οι νέοι και οι πιο αδύναμοι", πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι οι ευρωπαϊκές ηγεσίες απευθυνόμενες στα εθνικά τους ακροατήρια και κινούμενες από ανάγκες της εσωτερικής τους πολιτικής συγκυρίας, αποσταθεροποιούσαν την ελληνική προσπάθεια.
Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες δυσκόλεψαν το έργο μας, σημείωσε, όταν με κάθε ευκαιρία διαλαλούσαν ή απειλούσαν με μια ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.
"Ακόμη προέβαλαν αρνητικά στερεότυπα για το Νότο, ενισχύοντας έτσι τη σύγκρουση της κοινής γνώμης Βορρά και Νότου και δυσχεραίνοντας την αποδοχή των όποιων αποφάσεων και στους δυο πόλους, και ενισχύοντας την τάση εθνικισμού και λαϊκισμού που αναπτύσσεται πάντοτε στις κρίσεις", συμπλήρωσε.
Η κ. Διαμαντοπούλου είπε πως η ελληνική κυβέρνηση δεν συνειδητοποίησε έγκαιρα την έκταση του προβλήματος και προχώρησε έτσι αργά στην αρχή και ανέβαλε για αργότερα τις δύσκολες αποφάσεις.
Το πρώτο μνημόνιο, σημείωσε, συμφωνήθηκε με ταχύτατες διαδικασίες και το Υπουργείο Οικονομικών εμπιστεύτηκε τις εκτιμήσεις των σημαντικότερων κατά τεκμήριο δημόσιων οργανισμών στον κόσμο. Το μνημόνιο περιείχε σημαντικές επιλογές και μεταρρυθμίσεις που όλοι ξέραμε ότι έπρεπε να γίνουν. Δεν ήταν όμως από μόνο του ένα συνολικό εθνικό σχέδιο. Αυτό το εθνικό σχέδιο δεν υπάρχει ούτε σήμερα.
"Το μνημόνιο δεν αντιμετωπίστηκε ως ένα δικό μας σχέδιο, ως μια δική μας προσπάθεια. Υπουργοί και πολιτικά στελέχη, μέσα σε κλίμα μετωπικών συγκρούσεων, βίας και προπηλακισμών, αλλά και με αμφίθυμη πολιτική διάθεση δεν στήριξαν και δεν υλοποίησαν μεταρρυθμίσεις με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Οι πολίτες προσέλαβαν την όλη προσπάθεια σαν κάτι που επιβάλλεται αποκλειστικά από τα έξω. Όλα αυτά γεννούσαν την πεποίθηση πως οι κυβερνήσεις τους δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να διαπραγματευθούν και πως είχε χαθεί σημαντικό μέρος της εθνικής κυριαρχίας. Οι πολίτες έχασαν την εμπιστοσύνη τους", πρόσθεσε.
Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένης και της Νέας Δημοκρατίας, τα συνδικάτα και τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, είπε, αντιτάχθηκαν σθεναρά στα μέτρα του Μνημονίου.
"Η απόλυτη αντίθεση ορισμένων κομμάτων είχε καθαρά ψηφοθηρικά κίνητρα, όπως απέδειξε στη συνέχεια η μεταστροφή τους. Δεν επιτεύχθηκε παρά τις προσπάθειες εθνική συναίνεση με τη συνεργασία όλου του πολιτικού συστήματος ή έστω των μεγαλύτερων κομμάτων ώστε και η πολιτική σταθερότητα να είναι εγγυημένη αλλά και η διαπραγματευτική δυνατότητα μεγαλύτερη. Εκτός από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. που κυβερνούσε όλοι τα άλλα κόμματα ήταν αντίθετα. Το δίλημμα Μνημόνιο – Αντι-Μνημόνιο αποτέλεσε την βάση μιας νέας μορφής εθνικού διχασμού, σύμπτωμα κάθε εθνικής μας καταστροφής", κατέληξε.
ΣΗΜ:Τα παραπάνω "σημεία ομιλίας" προέρχονται από το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων