
Η πρόεδρος του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, Άννα Διαμαντοπούλου συμμετείχε στις εργασίες του Hellenic Water Forum 2025 που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2025.
Σε μια εποχή όπου οι κλιματικές προκλήσεις και η ενεργειακή αστάθεια ασκούν σημαντικές πιέσεις στους υδατικούς πόρους, η ανάγκη λήψης άμεσων δραστικών μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων είναι επιβεβλημένη. Το Hellenic Water Forum 2025 καλείται να αποτελέσει το σημείο αναφοράς που θα συμβάλει στη γόνιμη ανταλλαγή απόψεων μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων, με σκοπό την προώθηση καινοτόμων προσεγγίσεων για την ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων διαχείρισης και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των υδατικών πόρων.
Το φόρουμ επιδιώκει να θέσει προβληματισμούς αναφορικά με τις δυνατότητες της χώρας μας, να συγκλίνει στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ανθεκτικότητας Υδάτων (European Water Resilience Strategy) αναδεικνύοντας τη σημερινή κατάσταση, προβάλλοντας παράλληλα στρατηγικές υλοποίησης για τη βιώσιμη διαχείριση υδατικών πόρων με σκοπό την ενίσχυση της προστασίας της κοινωνίας από τους κινδύνους που σχετίζονται με το νερό.
Στο πλαίσιο του Hellenic Water Forum 2025 συμμετείχαν κυβερνητικοί φορείς, εκπρόσωποι θεσμικών οργάνων, η τοπική αυτοδιοίκηση, η επιστημονική κοινότητα και ο επιχειρηματικός κόσμος με στόχο να συμβάλλουν στη διαμόρφωση μίας Ενιαίας Εθνικής Στρατηγικής Υδατικών Πόρων που οφείλει να έχει ολοκληρωμένη προσέγγιση, σεβόμενη τις τοπικές ιδιαιτερότητες, τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

«Σε μια εποχή πολυκρίσεων, όπου η κλιματική κρίση, η ενεργειακή αβεβαιότητα, οι κυβερνοαπειλές και η γεωπολιτική αστάθεια αλληλοτροφοδοτούνται, το νερό αναδεικνύεται σε κορυφαίο παράγοντα ασφάλειας, ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και –τελικά– δημοκρατίας» ανέφερε μεταξύ άλλων η Άννα Διαμαντοπούλου, Πρόεδρος του Δικτύου για την Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα & την Ευρώπη μιλώντας στο Hellenic Water Forum 25, που διοργάνωσε η Boussias events.
Η υδρολογική πραγματικότητα στην Ευρώπη και στην Ελλάδα αλλάζει με δραματικούς ρυθμούς, καθιστώντας επιτακτική μια νέα στρατηγική προσέγγιση ανέφερε στην παρουσίαση της η κα Διαμαντοπούλου, η οποία επικαλούμενη τις ευρωπαϊκές προβλέψεις, ανέφερε πως μέχρι το 2050 οι βροχοπτώσεις θα μειωθούν κατά 20%, ενώ το 40% της Ευρώπης, μόνο το 2024 αντιμετώπισε σοβαρά υδρολογικά φαινόμενα όπως ξηρασίες, πλημμύρες, υφαλμυρώσεις, ακραίες θερμοκρασίες και επιπτώσεις από το λιώσιμο των παγετώνων. «Η μετάβαση σε μια νέα υδρολογική εποχή δεν είναι πλέον σταδιακή, αλλά απότομη και απρόβλεπτη» σχολίασε η ίδια.
Η κα Διαμαντοπούλου αναφερόμενη στην ελληνική πραγματικότητα σχολίασε πως η Ελλάδα βρίσκεται πλέον σε «κόκκινο συναγερμό» , καθώς το 40% των υπόγειων υδάτων είναι κακής ποιότητας, οι απώλειες στα δίκτυα υπερβαίνουν το 50%, οι ταμιευτήρες βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά, οι υδροφόροι ορίζοντες υποβαθμίζονται ραγδαία, η Αττική διαθέτει 419 εκατ. κ.μ. αποθέματα, όταν η ετήσια κατανάλωση αγγίζει τα 400 εκατ. κ.μ., γεγονός που καταδεικνύει συνθήκες οριακής επάρκειας.
H Πρόεδρος του Δικτύου για την Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα & την Ευρώπη υποστήριξε πως παρά το σταθερό ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικών, η Ελλάδα δεν αξιοποίησε τις διαθέσιμες ευκαιρίες.
«Δεν κατέθεσε ολοκληρωμένο σχέδιο στο Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ διαχρονικές παθογένειες –κατακερματισμός αρμοδιοτήτων, αποσπασματικές παρεμβάσεις, καθυστερήσεις σε σχέδια λεκανών απορροής, θεσμική ασυνέχεια– υπονομεύουν μια συνεκτική στρατηγική» τόνισε η ίδια για να συμπληρώσει στη συνέχεια πως το νερό, ως δημόσιο και κοινωνικό αγαθό, απαιτεί στιβαρή δημόσια ρυθμιστική αρχή, συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, επιστημονική τεκμηρίωση και συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Σύμφωνα με όσα ισχυρίστηκε η κα Διαμαντοπούλου οι δράσεις για το νερό που πρέπει να ληφθούν άμεσα είναι:
Η κα Διαμαντοπούλου ολοκλήρωσε την παρουσίασή της με την παράφραση του γνωστού συνθήματος που είχε βγει πριν από χρόνια για το νερό, «προσέχουμε για να έχουμε». Πλέον η κα Διαμαντοπούλου πρότεινε πως θα πρέπει να λέμε: «Προβλέπουμε για να έχουμε». «Σήμερα απαιτείται πρόβλεψη, επιστημονική γνώση, συντονισμός και συνεργασία όλων των φορέων. Μόνο έτσι μπορεί η χώρα να διασφαλίσει επάρκεια, ανθεκτικότητα και δημοκρατική πρόσβαση στο πιο θεμελιώδες αγαθό: το νερό» σχολίασε η ίδια.
Κυρίες και κύριοι,
Σας ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση στο Water Forum.
Παλαιότερα το σύνθημα ήταν «Προσέχουμε για να έχουμε».
Σήμερα το σύνθημα είναι «Προβλέπουμε για να έχουμε».
Η σημερινή μας συζήτηση δεν είναι απλώς επίκαιρη.
Είναι κρίσιμη.
Γιατί το νερό δεν είναι μόνο ένα φυσικό αγαθό. Είναι παράγοντας ασφάλειας, ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και, τελικά, δημοκρατίας.
Ζούμε σε μια εποχή όπου οι κρίσεις δεν εμφανίζονται πλέον μεμονωμένα.
Η κλιματική κρίση, η ενεργειακή αναταραχή, οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι κυβερνοαπειλές δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου οι κίνδυνοι αλληλοεπιδρούν.
Ένα φυσικό φαινόμενο μπορεί να εξελιχθεί σε ενεργειακή κρίση, να επηρεάσει την αγροτική παραγωγή, να οδηγήσει σε κοινωνική πίεση και να καταλήξει σε ψηφιακή δυσλειτουργία.
Στο νερό αυτό είναι ακόμη πιο έντονο.
Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος προβλέπει ότι η Νότια Ευρώπη θα χάσει έως και 20% των ετήσιων βροχοπτώσεων μέχρι το 2050.
Το 40% της Ευρώπης βίωσε σοβαρή λειψυδρία το 2024.
Τα ακραία φαινόμενα πολλαπλασιάζονται: ξηρασία, πλημμύρες, υφαλμύρωση, ακραίες θερμοκρασίες.
Και η υδρολογική πραγματικότητα αλλάζει με άλματα, όχι σταδιακά.
Στην Ελλάδα αυτή η νέα πραγματικότητα είναι ακόμη πιο πιεστική:
Είμαστε στα όρια του υδατικού στρες.
Τα αποθέματα των ταμιευτήρων της Αττικής είναι 419 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, ενώ η ετήσια κατανάλωση είναι 400 εκατομμύρια κυβικά.
Στον Μόρνο είναι σήμερα 185 εκατομμύρια, ενώ πέρυσι ήταν 320.
Η Υλίκη έχει 168, ο Εύηνος 45, ο Μαραθώνας 19 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Αυτά είναι στοιχεία κατάρρευσης που μας χτυπούν καμπάνες.
Αυτή η κατάσταση δεν είναι ένα φυσικό αναπότρεπτο γεγονός.
Είναι συνδυασμός κλιματικής κρίσης και πολιτικής ανεπάρκειας.
Πριν φτάσουμε στα σημερινά εργαλεία, αξίζει να θυμηθούμε ότι η Ευρώπη έχει πίσω της 25 χρόνια συνεκτικής στρατηγικής για το νερό.
Η σύγχρονη ευρωπαϊκή πολιτική ξεκίνησε το 2000 με την ιστορική:
Οδηγία-Πλαίσιο για τα Ύδατα (Water Framework Directive – 2000/60/EC)
Ήταν μια πραγματική επανάσταση για τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Για πρώτη φορά:
Από τότε, η Ευρώπη εξελίσσει αυτή την πολιτική:
Σήμερα βρισκόμαστε στη δεύτερη γενιά της ευρωπαϊκής πολιτικής:
εκεί όπου το νερό είναι πλέον θέμα ασφάλειας, ανάπτυξης και ανθεκτικότητας.
Και τι προβλέπει αυτή η νέα στρατηγική;
Η Ευρώπη έχει στρατηγική, θεσμικό πλαίσιο και χρηματοδότηση.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η Ελλάδα μπορεί να σταθεί στο ύψος αυτού του κεκτημένου.
Στην Ελλάδα, τα προβλήματα δεν ξεκινούν από την έλλειψη γνώσης, αλλά από την έλλειψη εφαρμογής.
1. Θεσμικό πλαίσιο χωρίς συνέχεια.
Ο νόμος 3199/2003 και τα ΣΔΛΑΠ παραμένουν, σε μεγάλο βαθμό, ημιτελή εργαλεία. Οι αναθεωρήσεις καθυστέρησαν, η εφαρμογή είναι αποσπασματική, και η χώρα έφτασε μέχρι και σε ευρωπαϊκές καταδίκες.
2. Κατακερματισμός αρμοδιοτήτων.
Υπουργεία, Περιφέρειες, Δήμοι, ΤΟΕΒ, ΔΕΥΑ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ – όλοι έχουν ένα κομμάτι του παζλ.
Κανείς δεν έχει τη συνολική ευθύνη.
Αυτό οδηγεί σε αλληλοεπικαλύψεις, κενά, αδράνεια.
3. Έλλειψη εθνικού σχεδίου ανθεκτικότητας.
Δεν υπάρχουν ενιαίοι χάρτες κινδύνου, ούτε πλατφόρμα δεδομένων, ούτε ολοκληρωμένα σχέδια ανά περιοχή.
Η κλιματική πραγματικότητα αλλάζει, αλλά το θεσμικό μας σύστημα παραμένει στατικό.
4. Αποσπασματικές πολιτικές.
Αφαλατώσεις της τελευταίας στιγμής, γεωτρήσεις πανικού, έργα χωρίς αξιολόγηση, fast track διαδικασίες που παρακάμπτουν διαφάνεια και διαβούλευση.
Και όλα αυτά, ενώ η χώρα έχει ήδη εισέλθει σε υδρολογικό οριακό σημείο.
Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε βαριές λέξεις.
Αρκούν τα δεδομένα.
Η κυβέρνηση δεν έχει στρατηγική.
Έχει μια διαχείριση επικοινωνίας και εργολαβικών προτεραιοτήτων.
Και η επικοινωνία δεν γεμίζει ταμιευτήρες, ούτε εξασφαλίζει ανθεκτικότητα.
Η κυβέρνηση δίνει στο επείγον και εξαιρετικά σύνθετο ζήτημα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων δύο απαντήσεις: ιδιωτικοποίηση και απευθείας αναθέσεις σε έργα πολύ μεγάλων προϋπολογισμών.
Και τα δύο δεν παραπέμπουν ούτε σε χρηστή διοίκηση και μεταρρυθμίσεις, ούτε σε διαφάνεια και σωστή διαχείριση του χρήματος του ελληνικού λαού.
Κυρίες και κύριοι,
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής δεν περιορίζεται στην καταγγελία των κυβερνητικών αστοχιών.
Καταθέτουμε μια ολιστική, δίκαιη και ρεαλιστική εθνική στρατηγική ανθεκτικότητας, που μπορεί να εφαρμοστεί αύριο το πρωί.
1. Δημόσιος έλεγχος – Το νερό παραμένει δικαίωμα κοινωνικό και δημόσιο αγαθό, όχι προϊόν
Πρώτη μας αρχή: το νερό δεν μπορεί να διοικείται με όρους αγοράς, από ανώνυμες εταιρείες χωρίς κοινωνική λογοδοσία.
Οποιοσδήποτε φορέας διαχείρισης πρέπει να βρίσκεται κάτω από ουσιαστικό δημόσιο έλεγχο, με διαφάνεια, με συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης και των πολιτών.
Αυτό είναι πυλώνας δημοκρατίας — όχι τεχνική λεπτομέρεια.
2. Δεκαετής Οδικός Χάρτης Επενδύσεων – Τάξη στο χάος
Σήμερα έχουμε αποσπασματικές εξαγγελίες.
Εμείς προτείνουμε έναν συνεκτικό δεκαετή σχεδιασμό, που καθορίζει:
Με ιεράρχηση. Με κριτήρια. Με αξιολόγηση αποτελεσμάτων.
Η Ελλάδα πρέπει να επενδύει όχι «όπου προλάβουμε», αλλά όπου έχει τις μεγαλύτερες ανάγκες και τον μεγαλύτερο κίνδυνο.
3. Εθνική Βάση Υδατικών Δεδομένων – Η πολιτική αρχίζει από τη γνώση, την τεκμηρίωση, την αλήθεια
Δεν μπορείς να προστατεύσεις κάτι που δεν γνωρίζεις.
Σήμερα δεν έχουμε πραγματικά στοιχεία σε πραγματικό χρόνο για αποθέματα, απώλειες, κατανάλωση, ποιότητα.
Εμείς προτείνουμε μία Εθνική Αρχή Υδατικών Πόρων που θα έχει αυτήν την ευθύνη της τεκμηρίωσης, της διαφάνειας, της εξασφάλισης των συνεργασιών και της λειτουργίας ενός ενιαίου ψηφιακού Συστήματος Υδάτων, προσβάσιμου σε κράτος, Δήμους, Περιφέρειες, επιστήμονες, πολίτες.
Η διαφάνεια είναι ο ισχυρότερος σύμμαχος της δημοκρατίας.
Και η δημοκρατία είναι ο ισχυρότερος σύμμαχος του νερού.
4. Μείωση απωλειών – Η χώρα δεν αντέχει να χάνει τη μισή της ζωή
Δεν μπορείς να μιλάς για ανθεκτικότητα όταν χάνεις το 50% του νερού πριν φτάσει στη βρύση.
Πρέπει να βάλουμε στόχο να επιτύχουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δηλαδή απώλειες 23% σε πέντε χρόνια.
Αυτό δεν είναι τεχνικό πρόβλημα. Είναι ηθικό και κοινωνικό πρόβλημα.
Προτείνουμε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού δικτύων σε όλη τη χώρα, με δεσμευτικούς στόχους και με χρηματοδότηση που να συνδέεται με τα αποτελέσματα.
Γιατί η εξοικονόμηση νερού είναι η πιο καθαρή μορφή ανάπτυξης.
5. Επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση νερού – Αυτό που σήμερα χάνεται, αύριο μπορεί να μας λείπει
Η Ελλάδα είναι τελευταία στην επαναχρησιμοποίηση στην Ευρώπη.
Προτείνουμε:
Είναι θέμα τεχνολογίας, αλλά πάνω από όλα πολιτικής βούλησης.
6. Κοινωνικά δίκαιη τιμολόγηση – Όχι τιμωρία, αλλά δικαιοσύνη
Η Νέα Δημοκρατία μεταφέρει την αποτυχία της στην τσέπη του πολίτη.
Εμείς λέμε:
Το νερό δεν μπορεί να γίνει ταξικό αγαθό.
7. Αναβάθμιση των ΔΕΥΑ – Στήριξη, όχι αφανισμός
Οι ΔΕΥΑ είναι θεσμοί που ανήκουν στις τοπικές κοινωνίες.
Χρειάζονται:
Χρειάζονται στήριξη — όχι διάλυση.
Χρειάζονται μία συνολική μεταρρύθμιση και όχι απλά διάλυση.
Ο τοπικός έλεγχος είναι προϋπόθεση διαφάνειας.
8. Επιστημονική συμμετοχή – Η πολιτική χωρίς επιστήμη είναι διαχείριση τύχης
Τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα πρέπει να συμμετέχουν θεσμικά στον σχεδιασμό.
Δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να μιλά για “έξυπνη διαχείριση νερού” και να μην έχει επιστήμονες στο τραπέζι.
Οι αποφάσεις πρέπει να βασίζονται στη γνώση και όχι στις εργολαβίες.
9. Τοπικά Σχέδια Υδατικής Ανθεκτικότητας – Οι λύσεις γεννιούνται κοντά στο πρόβλημα
Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες χρειάζονται εργαλεία, δεδομένα και αρμοδιότητες.
Δεν γίνεται η πολιτική για το νερό να αποφασίζεται μόνο σε υπουργικά γραφεία.
Η ανθεκτικότητα είναι τοπική υπόθεση — και αυτό είναι ουσιαστικά δημοκρατικό.
Κυρίες και κύριοι,
Η λειψυδρία δεν είναι τεχνικό ζήτημα.
Είναι ζήτημα προνοητικότητας.
Είναι ζήτημα διακυβέρνησης.
Είναι ζήτημα δικαιοσύνης.
Το νερό δεν είναι brand.
Δεν είναι εργολαβία.
Δεν είναι λογιστικό μέγεθος.
Το νερό είναι ζωή.
Και η ζωή δεν ιδιωτικοποιείται.
Η Ελλάδα χρειάζεται ένα κράτος που προλαβαίνει, δεν απολογείται.
Που σχεδιάζει με επιστήμη, όχι με fast track.
Που προστατεύει το νερό ως θεμέλιο της κοινωνικής συνοχής.